احداث اولین و بزرگترین پل قوسی ایران به روش پیشرانی

  كارفرما : وزارت راه و ترابري ( معاونت ساخت و توسعه راه آهن )

مشاور : مهندسين مشاور هگزا

مكان : استان آذربايجان شرقي

 

تاریخچه روش پیشرانی برای اجرای پل ها :

تا اوایل قرن نوزدهم میلادی ، پل ها اغلب از نوع طاقی و با مصالح بنایی روی داربست ساخته می شدند و ساخت پل های با عرشه تخت فقط با استفاده از تیرهای چوبی امکان پذیر بود.این روش به دلیل دوام کم و آسیب پذیری چوب تحت اثر شرایط جوی ، کمتر رواج داشت.

در ابتدای قرن نوزدهم ، تولید آهن سریعا گسترش یافت و تیرهای آهنی جایگزین تیرهای چوبی در صنعت پل سازی شدند. عناصر حمال این پل ها تا دهانه حدودا 100 متر ، از نوع تیر یا خرپا بودند که از زیر پل و بوسیله جرثقیل روی پایه ها نصب می شدند. در دهانه های بزرگ ، بسیار اتفاق می افتاد که وزن این تیرها از ظرفیت جرثقیل بیشتر می شد و یا به علت ارتفاع زیاد پل از سطح زمین یا وضعیت توپوگرافی منطقه ، امکان استقرار جرثقیل به آسانی مقدور نمی شد و در نتیجه عملیات نصب تیرها با صعوبت و هزینه ها زیاد مواجه می شد.

روش پیشرانی در نصب عرشه پل ها برای پل های بتنی نیز قابل استفاده است اما بدلیل وزن زیاد پل های بتنی در مقایسه با پل های فولادی با دهانه مشابه ، تجهیزات مورد نیاز آن سنگین تر و پر هزینه تر است و به همین دلیل تعداد پل های بتنی نصب شده با این روش کمتر از پل های فولادی است.

 

محدودیت های استفاده از روش پیشرانی در ساخت پل های فلزی :

- شیب طولی عرشه پل و شعاع قوس افقی آن باید در تمام طول صفر و یا ثابت باشد.

- ارتفاع عرشه پل باید در تمام طول ثابت باشد.

- سیستم عرشه پل باید بصورت تیرهای پیوسته باشد ( پیشرانی دهانه های ساده نیز با ایجاد پیوستگی موقت و سپس ایجاد درزها پس از پایان عملیات پیشرانی ممکن است اما معمول نیست )

 

معایب استفاده از روش پیشرانی در ساخت پل های فلزی :

- در پل های با طول و ارتفاع کم ، هزینه احداث محوطه مونتاژ عرشه و پیشرانی آن ، نسبت به کل هزینه پل زیاد می شود و این روش جذابیت خود را ازدست می دهد.

- این روش برای پل هایی که در آنها شیب طولی و شعاع قوس افقی در تمام طول یکسان نیست قابل استفاده نمی باشد.

- این روش برای پل هایی که در آنها ارتفاع عرشه در تمام طول یکسان نیست قابل استفاده نمی باشد.

 

مزایای استفاده از روش پیشرانی در ساخت پل های فلزی :

- فعالیت های مورد نیاز مونتاژ قطعات عرشه ( سندبلاست ، رنگ آمیزی ، بستن پیچ و مهره ها ، اجرای اتصالات و غیره ) و کنترل کیفی این عملیات ، با دقت زیاد و ایمنی کافی بر روی زمین در فضاهای سرپوشیده انجام می شود.

- به وسایل بالابری سنگین نیازی نیست و بنابراین ایجاد پلتفرم استقرار جرثقیل که در برخی شرایط با صعوبت زیاد ی همراه است ضروری نمی باشد.

- در شرایطی که طول و ارتفاع پل زیاد است ، عملیات نصب پل با سرعت و سهولت بیشتری انجام می شود . همچنین در صورتیکه تعداد زیادی پل با این روش اجرا گردد ، می توان از تجهیزات پیشرانی به دفعات استفاده کرد و به این ترتیب هزینه های تجهیز را سرشکن نمود.

- در شرایطی که به دلیل وضعیت خاص توپوگرافیک منطقه و وجود معارض در دره ، امکان نصب با جرثقیل فراهم نباشد ، این روش بطور موثری  قابل استفاده خواهد بود.

- با استفاده از این روش دستکاری در طبیعت و تخریب فضای سبز موجود در محل اجرای پل به حداقل می رسد.

 

 

مشخصات فنی پل

طول کلی پل : 340 متر

تعداد دهانه : 9 دهانه

تعداد پایه ها : 8 عدد

کوله ها : 2 عدد

ارتفاع پایه های اصلی :  28 متر

طول دهانه های اصلی : 40 متر

شعاع قوس افقی پل : 886 متر

شیب طولی پل : 1/5 درصد

ارتفاع جان صندوقه ها : 2/70 متر

تعداد صندوقه ها : 52 عدد ( در 2 ردیف و هر محور 26 عدد )

نوع فولاد مصرفی : ST37  مخصوص 3N  مخصوص مناطق سردسیر تا دمای 40- درجه سانتیگراد

اتصالات در محل نصب از نوع پیچ و مهره ای شامل 32000 عدد پیچ و مهره

دماغه پیشرانی به طول 6 متر

نئوپرن ها از نوع 2 دایره ای به قطر 700 و 800 و ارتفاع 335 میلی متر به تعداد 40 عدد

رنگ صندوقه های پل از نوع اپوکسی با ضخامت حدود 200 میکرون

عرض تمام شده دال پل : 10/60 متر از نوع بتنی درجا

 

مراحل انجام پیشرانی پل

 

 

 

موقعیت پایه ها و صندوقه ها

 

نمای طولی پل

 

 

 

مقطع عرضی شمع ، سر شمع ، ستون ، نئوپرن ها ، عرشه فلزی و دال بتونی

 

 

 

نمنونه پلان کف صندوقه

 

نمونه پلان صندوقه